Erkek Faktör (Sperm Bozuklukları)
Çocuk sahibi olamama şikayetiyle doktora başvuran çiftlerin %25’inde sadece erkeğe bağlı sperm bozukları, çiftlerin %30-35’sinde ise hem kadına, hem erkeğe ait bozukluklar birlikte bulunmaktadır. Semen analizi (Spermiogram) bu çiftlerde ilk yapılması gereken tetkiklerin başında gelmektedir. Sperm sayısı ve hareketliliği kadar, sperm hücrelerinin yapısı (morfolojisi) da oldukça önemlidir. Aynı erkeğin çeşitli zaman dilimlerinde yapılan sperm analizinde değişik sonuçlar çıkabildiğinden (bu değerler bazen normal sınırların da altında olabilir) sağlıklı bir sonuç elde etmek için bir kaç haftalık aralıklarla yapılacak 2-3 spermiogram sonucuna ihtiyaç duyulabilir.
Spermiogram için Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) belirlediği normal değerler şöyledir :
En az iki kez yapılan spermiogram analizinde
Hacim: 2 – 4 ml
Ph : > 7.2
Sperm sayısı (konsantrasyon): > 15 milyon /ml
Hareket (motilite): ≥ % 40
Progresif Hareket: > %30
Morfoloji (normal yapı) Kruger: ≥ %4
Canlılık: > %75
Lökosit: < 1,000,000/ml
Erkek İnfertilitesinde İleri Testler ve Konsültasyonlar :
Erkek infertilitesinin sebeplerini araştırmak amacı ile üroloji uzmanından konsültasyon istenmektedir. Erkekte varikosel, inmemiş testis v.b. sorunlar varsa bunların araştırılması ve düzeltilmesi gerekebilir.
Erkek infertilitesinin nedeninin araştırılmasi için bazı kan testleri yapılmaktadır.
Foliküler stimülan hormon ( FSH )
Luteinizan hormon ( LH )
Testosteron ( T )
Prolaktin (PRL)
İleri tetkik aşamalarında genetik faktör düşünülen erkeklere ayrıca aşağıdaki tetkikler yapılmaktadır.
Karyotip
Y Kromozomu mikrodelesyon tayini
DNA fragmantasyon (TUNEL) testleri
Erkek Faktörüne Bağlı İnfertilitede Tedavi:
Erkek faktörüne bağlı infertilite olgularında ilaç tedavisi sadece hormon bozuklukları olan vakalar için söz konusudur. Bu kısıtlı gurup dışında kalan bozukluklarda günümüzde tanımlanmış herhangi bir ilaç bulunmamaktadır. Bu nedenle çeşitli sperm bozuklukları (özellikle morfoloji) için kullanılan ilaçların etkisi olmadığı gibi zaman ve ekonomik kayba yol açmaktadır.
Hafif sperm anormalliklerinde kadına ovulasyon indüksiyonu ile birlikte aşılama yapılabilir.
Aşılama tedavisi en fazla 4-5 kez denenmelidir. Aşılamada başarı elde edilebilmesi için sperm analizinde en az 2-3 milyon hareketli spermatozoa bulunması gerekmektedir. Bu değerlerin altında hastaya tüp bebek uygulaması (IVF/ICSI/IMSI) yapılmaktadır.
Eğer hastaya “Azospermi” tanısı konulmuşsa yani menisinde hiç spermatozoa yok ise epididim veya testislerinden biyopsi veya aspirasyon ile spermatozoa elde edilmesi yöntemi uygulanır. Azospermi testislerde sperm üretimi ile ilgili ya da tıkanık sonucu üretilen sperm hücrelerinin meniye karışamaması nedeni ile meydana gelebilir. Tıkanıklık nedeni ile TESE veya TESA uygulanan hastaların yaklaşık %80 inde sperm bulunabilirken, bu oran testislerde sperm üretimi ile ilgili problem olması durumunda %40’lara kadar düşmektedir.
