Endoskopik Cerrahi (Histeroskopi & Laparoskopi)
Endoskopi, vücudun ve içi boş organların içlerini ışık ve kamera donanımlı özel cihazlar ile görüntülemeye yönelik uygulamalara verilen genel bir isimdir. İnfertilite tedavisinde ise endoskopik uygulamalar Histeroskopi ve Laparoskopi olarak ikiye ayrılır: Histeroskopi, rahim içinin gözlenmesi ve bu organ içerisindeki cerrahi uygulamalarda kullanılırken; Laparoskopi, karın içinin gözlenmesi ve ilgili cerrahi uygulamalar için kullanılır.Histeroskopi nedir ve infertilite tedavisinde hangi durumlarda tercih edilir?
Histeroskopi Nedir?
Histeroskopi, rahim içi sorunların (Miyom, polip ve yapışıklık gibi) teşhis ve tedavisinde kullanılır. Histeroskop, rahime vajinadan sokulan uzun, ince, ışıklı bir cihazdır. Ekrana bir görüntü yansıtır ve hekimin rahminizi görmesine ve tedavi etmesine izin verir. Rahim içi rahatsızlıkların embriyonun tutunmasında olumsuz etkileri vardır. Dolayısıyla bu sorunların giderilmesi tüp bebek tedavisinde başarı şansının artmasında etkilidir.İnfertilite tedavisinde histeroskopi hangi durumlarda kullanılır ?
İnfertilite tedavisi açısından baktığımızda, kadınlarda doğurganlığı engelleyen myom, polip, rahim içi yapışıklıklarının açılması, uterin septum (doğuştan gelen rahim içi doku) sorunlarının tedavisinde histeroskopi etkin bir şekilde kullanılabilmesi bakımından kritik öneme sahiptir.
Rahim Perdesi Septum
Embriyolojik dönemde Müller kanalları (sağ ve sol) adı verilen oluşumlar rahmin her iki yarısını oluşturduktan sonra orta kısımda rezorbe olarak rahim boşluğunu meydana getirirler.Bazı durumlarda bu oluşumlar kaybolmamakta ve rahmin ortasında bir perde olarak kalmaktadır ve aşağıdaki komplikasyonlara neden olmaktadır:
- İnfertilite (Kısırlık)
- Gebeliğin erken döneminde düşük
- Tekrarlayan gebelik kayıpları
- Fetal gelişme geriliği
- Fetusta pozisyon anomalileri
- Erken doğum
Rahim Şekil Bozuklukları (T veya Y şeklinde rahim)
Normalde üçgen şekilli olan rahim boşluğunun, silindirik boru şeklinde olması ve her iki yan ve üst duvarlarda rahim boşluğuna doğru bombeleşme olması durumudur. Rahim dokusunun yeterince kalınlaşamaması nedeniyle özellikle embriyonun rahim içine tutunması başarısızlıklarına yol açmaktadır.- İnfertilite (kısırlık)
- Tekrarlayan embriyo tutunma başarısızlıkları
- Gebeliğin erken döneminde düşük
- Tekrarlayan gebelik kayıpları
- Fetal gelişme geriliği
- Fetusta pozisyon anomalileri
- Erken doğum
TEDAVİSİ
- Histeroskopik olarak rahim üst ve yan duvarları genişletilir
- Rahim içine 1 ay spiral uygulanması
- Balon uygulaması
- Hormon tedavisi
Unikornuat Uterus
Embryolojik dönemde Müller kanallarından (sağ veya sol) herhangi bir tanesinin oluşmaması sonucu yarım uterus görülebilir. Bazı durumlarda diğer tarafta işlevsel olmayan küçük bir rahim parçası kalabilir. Eğer tek taraflı rahim iyi gelişmişse normal bir gebelik oluşabilir.Unikornuat uterus aşağıdaki komplikasyonlara neden olmaktadır:
- Karın içinde kitle oluşumu
- İnfertilite (kısırlık)
- Gebeliğin erken döneminde düşük
- Tekrarlayan gebelik kayıpları
- Fetal gelişme geriliği
- Fetusta pozisyon anomalileri
- Erken doğum
Unikornuat uterus tedavisi
- Histeroskopik olarak rahim üst ve yan duvarları genişletilebilir
- Rahim içine 1 ay spiral uygulanması
- Balon uygulaması
- Hormon tedavisi
Endometrial Polip
Embryolojik dönemde Müller kanallarından (sağ veya sol) herhangi bir tanesinin oluşmaması sonucu yarım uterus görülebilir. Bazı durumlarda diğer tarafta işlevsel olmayan küçük bir rahim parçası kalabilir. Eğer tek taraflı rahim iyi gelişmişse normal bir gebelik oluşabilir.Endometrial Polip, rahim içini kaplayan normal endometrium abakasının oluşturduğu iyi huylu tümöral oluşumlardır. En sık görülen bulgular adet kanamalarının fazla olması veya adet dışı düzensiz kanamalardır. Tüp bebek tedavisi esnasında implantasyonu (embryonun rahim içine tutunması) engellediği bilinmektedir.
Tedavi : Histeroskopik polipektomi
Histeroskopik Miyom
Submüköz myomlar rahim boşluğuna doğru büyüyen ve sıklıkla anormal kanamalar (aşırı adet kanaması, adet dışı kanamalar gibi), ve kasık ağrıları gibi bulgularla karşımıza çıkan, rahim duvarını oluşturan myometrium kaynaklı iyi huylu tümöral oluşumlardır. Tüp bebek tedavisi esnasında implantasyonu (embryonun rahim içine tutunması) engellediği bilinmektedir.Gebelik esnasında büyümeye eğilimli olan bu myomlar aşağıdaki komplikasyonlara neden olmaktadır:
- İnfertilite (kısırlık)
- Tekrarlayan implantasyon başarısızlıkları
- Gebeliğin erken döneminde düşük
- Erken doğum
- Gebelikte şiddetli ağrı
Tedavisi: Histeroskopik myomektomi
Rahim İçi Yapışıklık (Uterin Sineşi)
Rahim içinde oluşan yapışıklıkların en önemli nedenleri daha önceden geçirilmiş operasyonlar (gebeliğin kürtaj ile sonlandırılması veya polip, myom gibi tümöral oluşumların kameralı sistemle görülmeksizin kürtaj ile çıkartılmaya çalışılması) ve enfeksiyonlardır. Her iki durumdada rahim iç tabakası hasar görebilir ve rahim duvarlarının tamamında veya bir kısmında yapışıklık oluşabilir. Uterin sineşiler infertiliteye (kısırlık) neden olabilen patolojiler arasındadır.Tedavi :
- Histeroskopik olarak yapışıklıkların açılması
- Rahim içine 1 ay spiral uygulanması
- Balon uygulaması
- Hormon tedavisi
Laparoskopi
Karın boşluğuna ulaştırılan ışıklı kamera cihazı ile yumurtalık, rahim ve tüplerin durumu incelenir. Kansız ya da bıçaksız / izsiz ameliyat olarak da bilinen yöntem kapsamında operatif işlemler minimal kesiler üzerinden yapılır. Laparoskopi sonrası hastanede kalma süresi oldukça kısadır ve çoğunlukla aynı gün taburcu olunur. Hasta, tanısal uygulamalarda ertesi günü, operatif uygulamalarda ise 7-15 gün aralığında normal yaşamına geri dönebilmektedir.Jinekolojide pek çok farklı amaçla uygulanabilen laparoskopi, kanser ameliyatları da dahil olmak üzere her türlü jinekolojik cerrahi girişimi yapma yeteneği olan bir yöntemdir. İnfertilite tedavisinde kritik öneme sahip olan Laparoskopi, rahim içi tüp tıkanıklarının teşhis ve tedavisinde etkin bir şekilde kullanılarak çocuk sahibi olmakta güçlük yaşayan çiftlere doğal yolla gebelik imkanı tanıyabilir. Bazı durumlarda yardımcı üreme tedavileri öncesinde laparoskopi uygulaması tedavinin başarısı açısından kritik önem taşır.
İnfertilite tedavisinde laparoskopi hangi durumlarda kullanılır ?
İnfertilite (kısırlık) sorunu yaşayan kadınlarda laparoskopik operasyonlar belirtilen durumlarda tedavi amaçlı olarak başarıyla uygulanmakta ve infertilite (kısırlık) tedavisi şansını ciddi oranda artırmaktadır. Tüplerde oluşabilecek sorunlardan kaynaklanan İnfertilite (Kısırlık) tedavisinde laparoskopik lazer cerrahisi uygulaması yardımcı üreme tedavileri öncesinde başarıyı artırır.- Tüplerin ve yumurtalıkların etrafındaki yapışıklıkların giderilmesi (Adezyolizis)
- Bağlanmış tüplerin tekrar uç uca getirilmesi (Laparoskopik tubal re-anastomos)
- Tüplerdeki tıkanıkların açılması
- Tüp bebek tedavisi öncesi tüplerin çıkarılması
- Dış gebelik operasyonları
- Çikolata kisti (Endometriozis)
- Rahim Kistleri
- Miyomların alınması (Myomektomi)
Tekrarlayan rahim ağzı yetmezliklerinde Laparoskopik Dikiş (serklaj)
Rahim ağzı yetmezliği, genellikle gebeliğin 16-24. haftaları arasında ağrısız olarak rahim ağzının açılması sonucunda düşük veya çok erken doğumların oluşmasına neden olmaktadır. Tanısı çoğu zaman ilk gebelikteki kayıptan sonra koyulabilmektedir.Rahim ağzı yetmezliğinin tedavisinde, daha rahim ağzı açılmaya başlamadan önce genellikle 13-14. gebelik haftalarında, serklaj yani rahim ağzına dikiş atılması planlanmalıdır. Tercih edilen ilk yöntem vajinal yoldan dikiş (serklaj) işleminin yapılmasıdır. Fakat bazı özel durumlarda karında sezaryen gölgesine uyan bölgede kesi yapılarak açık olarak veya tercihen laparoskopik yani kapalı olarak da dikiş işlemi yapılabilmektedir.
Laparoskopik serklaj hangi durumlarda planlanmalıdır?
- Daha önceki gebeliklerde (en az 2 kez) vajinal serklajın başarısız olduğu durumlarda
- Rahim ağzının çok kısa veya düzensiz olduğu durumlarda
- Erken dönem rahim ağzı kanserleri veya displazilerine bağlı olarak rahim ağzının büyük bir bölümünün çıkarıldığı hastalarda
Laparoskopik serklaj ne zaman planlanmalıdır?
Gebelik öncesi rahmin küçük, kanlanmasının az olduğu dönem en uygun dönemdir. İşlemden 6 hafta sonra gebelik önerilmektedir. Eğer mevcutta bir gebelik varsa gebeliğin ilk 3 ayında işlem yapılabilir.
Laparoskopik serklajın avantajları nelerdir?
Bu yöntem ile rahim ağzının çok daha yukarılarına ulaşmak ve buraya dikiş atmak mümkündür.
- Sezaryen ameliyatı gibi bir kesiye gerek kalmadan 3 tane küçük delikten girilerek kolayca yapılabilmektedir.
- Hastalarımız aynı gün akşam taburcu olabilmektedir.
- Gebelik %90 oranında 34. haftasını geçtikten sonra doğum olmaktadır.
- Dikiş sizin hamile kalmanızı hiçbir şekilde engellememektedir.
- Doğum olduktan sonra dikiş yerinde bırakılarak sonraki doğumlar için de kullanılabilmektedir.
Türkiye’de Tek Laparoskopik Lazer Cerrahisi
Klasik laparoskopi operasyonlarından farklı olarak laparoskopik lazer cerrahisinde laparoskopun ucuna kameranın haricinde lazer sistemi de bağlanmaktadır. Cerrahın kontrol ettiği lazer enerjisi ile karın içindeki organlarda kesme, yakma ve kanama durdurma gibi işlemler yapılabilmektedir.Lazer ışığı, karın içerisinde bir bıçak gibi kullanılarak operasyona olanak sağlamaktadır. Bu teknikle, doğum kontrolü amaçlı tüplerin bağlanması gibi basit operasyonlar yapılabildiği gibi myom çıkartılması, rahmin alınması gibi ileri düzey operasyonlar da gerçekleştirilmektedir.
Lazer kullanımı laparoskopik cerrahiye pek çok avantajlar kazandırırken ameliyat süresini de belirgin olarak kısaltmaktadır. Ameliyat süresinin kısalması ise hastanın daha az anestezi alması ve daha çabuk iyileşmesini sağlamaktadır.
Laparoskopik lazer cerrahisi hakkında detaylı bilgi alın.
İleri düzey endoskopik cerrahide referans merkez
Dünyada tüp bebek tedavisinin ilk uygulayıcılarından olan Prof. Dr. Yücel Karaman Endoskopik cerrahi alandaki uzmanlığını tüp bebek tedavisinde başarıyla uygulayarak Brüksel, Londra ve İstanbul’da 30.000’den fazla laparoskopik ve histeroskopik ameliyat gerçekleştirerek sayılı bilim adamı arasına girmiştir. Prof. Dr. Yücel Karaman Histeroskopi alanındaki engin tecrübesi ile merkezimize başvuran çiftlere çözüm sunmaya; uzman doktor ve bilim adamlarına ise kongrelerde eğitimler vermeye devam etmektedir.İnfertilite (kısırlık) tedavileri (Yardımcı üreme tedavileri) gerektiren bazı vakalar öncesinde endoskopik cerrahi uygulaması kritik öneme sahiptir. Yardımcı Üreme Tedavilerinde Kişiye Özel Yaklaşımın Önemi Hakkında Detaylı Bilgi Alın